بر چرخ فلک هيچ كسي چيـره نشد                    

وز خوردن آدمي زمين سيــــر نشد

مغرور بداني كه نخورده‌ســـت تـــرا                    

تعجيل مكن هم بخورد دير نشـــــد

بر پشت من از زمانه تو مي‌آيـــــــد                    

وز من همــــــــــــه كار نانكو مي‌آيد

جان عزم رحيل كرد و گفتم كه مرو                    

گفتا چه كنم خانــــــــــه فرو مي‌آيد

اين قافـــــــــــــله عمر عجب مي‌گذرد                    

درياب دمي كه با طـــــــــرب مي‌گذرد

ساقي غم فرداى حريفــان چه خورى                    

پيش آر پياله را كه شب مي‌گـــــــذرد

اين عقل كه در ره سعـــــــــادت پويــد                    

روزى صــــــد بار خــود ترا مي‌گويــــــد

دريـــــاب تـو اين يک دم وقتـت كه ني                    

آن تره كه بدرونــــــد و ديگــــــــــر رويـد

اى بس كه نباشيم و جهان خواهد بود                    

ني نام ز ما و ني ‌نشـــــان خواهد بود

زين پيش نبــــــــــوديم و نبد هيچ خلل                    

زين پس چو نباشيم همان خواهد بود

افســـــوس كه نامه جواني طي شد                    

و آن تازه بهـــــــــــار زندگاني دى شد

آن مرغ طرب كه نام او بود شبـــــــاب                    

افسوس ندانم كه كي آمد كي شـــد

افسوس كه سرمايه ز كف بيرون شد                    

در پاى اجل بسي جگـــرها خون شد

كس نامد ازآن جهان كه پرسـم از وى                    

كاحـــــوال مسـافــران عالم چون شد

از رنج كشيـــــــــــــدن آدمي حر گردد                    

قطره چو كشـــد حبس صدف در گردد

گر مال نمـــــــــاند سر بماناد به جاى                    

پيمانه چو شد تهي دگـــــــــر پر گردد

از آمــــــــــــــــدنم نبود گردون را سود                    

وز رفتن من جـــــــــاه و جلالش نفزود

وز هيچ كسي نيز دو گوشـــم نشنود                    

كاين آمدن و رفتنم از بهــــــــر چه بود

آرنــــــــــــــــد يكي و ديگرى برباينـــــد                    

بر هيچ كسي راز همي نگشـــــــايند

ما را ز قضــــــــا جز اين قدر ننمـــــايند                    

پيمانه عمر مــــــــا است مي‌پيماينــد

آن كس كه زمين و چرخ و افلاک نهــاد                    

بس داغ كه او بر دل غمنـــــــــاک نهاد

بسيار لب چو لعل و زلفين چو مشک                    

در طبل زمين و حقــــــــــــه خاک نهاد

آنها كه كهن شدند و اينــــــها كه نوند                    

هر كس به مراد خويش يک يک بدوند

اين كهنه جهان بكس نمـــــــاند باقي                    

رفتنـــــد و رويم ديگر آينـــــد و رونــــــد

آن را كه به صحـــــــراى علل تاخته‌اند                    

بي او همه كارها بپرداختــــــــــــــه‌اند

امروز بهانه‌اى در انداختــــــــــــــــــه‌اند                    

فردا همه آن بود كه در ساختـــــــه‌اند

آنان كه محيط فضــــــــل و آداب شدند                    

در جمع كمال شمع اصحـــــاب شدند

ره زين شب تاريـــک نبـــــــــردند برون                    

گفتند فســـــــانه‌اى و در خواب شدند

چون عمر به سر رسد چه شيرين و چه تلخ                    

پيمـــانه كه پر شود چه بغداد و چه بلخ

مي نوش كه بعد از من و تو مـــــــــاه بسي                    

از ســـلخ به غـــــره آيد از غره به سلخ

يک جرعه مي ز ملک كــاووس به است                    

از تخت قبـــــاد و ملكت طوس به است

هر ناله كه رندى به سحــــــــــــرگاه زند                    

از طاعت زاهدان ســــــــالوس به است

هر سبـزه كه بر كنار جوئي رسته است                    

گويي ز لب فرشته خويي رستــه است

پا بر سر سبـــــــــــزه تا به خوارى ننهي                    

كان سبزه ز خاك لاله رويي رسته است

هر ذره كه در خاك زميني بوده است                    

پيش ازمن وتو تاج ونگيني بوده‌است

گرد از رخ نازنين به آزرم فشـــــــــــان                    

كان هم رخ خوب نازنيني بوده است 

در هر دشتي كه لاله‌زارى بـوده‌ست                    

از سرخي خون شـــهريارى بوده‌ست

هر شاخ بنفشه كز زميــــن مي‌رويد                    

خالي است كه بر رخ نگارى بوده‌ست

نيكي و بدى كه در نهــــاد بشر است                    

شادى و غمي كه در قضا و قدر است

با چـــــــرخ مكـن حواله كاندر ره عقل                    

چرخ از تو هــــــــزار بار بيچاره‌تر است

مي نوش كه عمــــــر جاوداني اينست                    

خود حاصلت از دور جـــــــواني اينست

هنگام گل و باده و ياران ســـــــرمست                    

خوش باش دمي كه زندگـاني اينست

مي لعل مذابست و صـراحي كان است                    

جسم است پياله و شــــرابش جان است

آن جام بلورين كه ز مي خنـــدان است                    

اشكي است كه خون دل درو پنهان است

مي خوردن و شــــاد بودن آيين منست                    

فارغ بودن ز كفر و ديــــــــن دين منست

گفتم به عروس دهر كابيـــن تو چيست                    

گفتـــــــــــا دل خرم تو كابيـــــن منست

مهتــــــــاب به نور دامــن شب بشكافت                    

مي نوش دمي بهتـــر از اين نتوان يافت

خوش باش و مينديش كه مهتاب بسي                    

اندر سر خــــاک يک به يک خواهد تافت

من هيچ ندانم كه مـــــــرا آنكه سرشت                    

از اهل بهشت كـــــــــــرد يا دوزخ زشت

جامي و بتــــــي و بربطي بر لب كشت                    

اين هر سه مرا نقد و ترا نسيـه بهشت

گويند مرا كه دوزخي باشـــــــــد مست                    

قولي‌ست خلاف دل در آن نتـوان بست

گر عاشق و مي‌خواره به دوزخ باشنـــد                    

فــردا بيني بهشت همچـون كف دست

گويند كسان بهشت با حور خوش است                    

من مي‌گويم كه آب انگــــور خوش است

اين نقد بگير و دست از آن نسيـــــه بدار                    

كآواز دهل شنيدن از دور خـــــوش است

گر شاخ بقـــــا ز بيخ بختت رست است                    

ور بر تن تو عمر لبــــــــــــاسي چست است

در خيمه تن كه سايبـــــــــــاني‌ست ترا                    

هان تكيه مكن كه چارميخش سست است

فصل گل و طرف جويبــــــــار و لب كشت                    

با يک دو سه اهل و لعبتي حور سرشت

پيش آر قدح كه باده‌نوشــــــــــــان صبوح                    

آســــوده ز مسجدند و فـــــارغ ز كنشت

عمري‌ست مرا تيره و كاري‌ست نه راست                    

محنت همه افزوده و راحــــت كم و كاست

شكـر ايزد را كه آنچه اسبــــــــــاب بلاست                   

ما را ز كس دگـر نمي‌بايـــــــد خــــــواست

ساقي گل وسبزه بس طربناک شده‌ست                    

دريــــــــــاب كه هفتـــــــــه دگر خاک شده‌ست

مي نوش و گلي بچيــــــــن كه تا درنگرى                   

گل خاک شده‌ست و سبزه خاشاک شده‌ست

درياب كه از روح جــــــــدا خواهي رفت                    

در پرده اسرار فنــــــــــــــا خواهي رفت

مي نوش نداني از كجــــــــــــا آمده‌اى                    

خوش باش نداني بكجــا خواهي رفت

در فصل بهار اگر بتي حـــــــور سرشت                    

يک ساغر مي دهد مــــرا بر لب كشت

هر چنـــد به نزد عامه اين باشد زشت                    

سگ به ز من ار برم دگــــر نام بهشت

در دايره‌اى كه آمــــــــــد و رفتن ماست                    

او را نه بدايت نه نهـــــــــــايت پيداست

كس مي‌نزند دمي دراين معني راست                    

كاين آمــــدن از كجا و رفتن به كجاست

 در خــــــــــواب بدم مرا خردمندى گفت                    

در پرده اســـــــــرار كسي را ره نيست                    

زين تعبيـــه جــــان هيچ كس آگه نيست

جز در دل خــــــاک هيچ منزلگه نيست                    

مي خور كه چنين فسانه‌ها كوته نيست

دارنــــــــــــــده چو تركيب طبايع آراست                    

از بهر چه او فكنــدش اندر كم و كاست

گر نيک آمد شكستــــــن از بهر چه بود                    

ور نيک نيامد اين صور عيب كـــــراست

خاكي كه به زير پاى هر نـــاداني است                    

كف صنمـــــــي و چهره‌ى جاناني است

هر خشت كه بر كنگــــــره ايواني است                    

انگشت وزيــــــــــــــر يا سلـطاني است

چون نيست زهرچه هست جزباد بدست                    

چون هست بهرچه هست نقصان وشكست

انگار كه هرچه هست در عــــــالم نيست                    

پنــــدار كه هرچه نيست در عـــــــالم هست

چون نيست حقيقت ويقين اندردست                    

نتوان به اميد شك همه عمر نشست

هان تا ننهيــــم جام مي از كف دست                    

در بيخبرى مرد چه هشيار وچه مست

چون لاله به نوروز قدح گيــــر به دست                    

با لاله رخي اگر ترا فرصـــــــــت هست

مي نوش به خرمي كه اين چـرخ كهن                    

ناگاه ترا چون خاک گـــــــــــرداند پست

چون چرخ به كام يك خردمنـــد نگشت                    

خواهي توفلک هفت‌شمرخواهي هشت

چون بايد مـــــرد و  آرزوها همه هشت                    

چه مور خـورد به گور و چه گرگ به دشت

چون بلبل مست راه در بستــــان يافت                    

روى گل و جــــــــام باده را خندان يافت

آمد به زبان حــــــــــــال در گوشم گفت                    

درياب كه عمــــــــــر رفته را نتوان يافت

 چون ابــــــــــر به نوروز رخ لاله بشست                    

 تركيب طبايع چون بكــام تو دمي است                    

 تركيب پيــــــــاله‌اى كه درهم پيــــوست                    

 تا چند زنم به روى دريــــــــــــاها خشت                    

 پيش از من و تو ليل و نهارى بوده است                    

 بر چهره گل نسيـــم نوروز خـــــوش ‌است